Đặt bút viết những dòng này, một kỷ niệm ấu thơ ùa về. Dịp Lễ Giáng Sinh năm lên bảy, tôi cùng bạn bè nhiệt tình giúp người lớn làm hang đá. Xong việc, họ thưởng cho chúng tôi ít kẹo! Thật mừng rỡ. Nhưng tôi vẫn thắc mắc: Tại sao trên cửa hang đá lại để dòng chữ Em-ma-nu-en? Tôi hỏi, thì người lớn trả lời: Cha xứ bảo vậy!... Cậu bé đành im lặng và vẫn tự hỏi: Em-ma-nu-en có nghĩa là gì?... May quá, một lần giảng Lễ, cha xứ đã giải thích: Em-ma-nu-en có nghĩa là Thiên-Chúa-ở-cùng-chúng-ta...Hồi ức này hồn nhiên như chính tâm hồn trẻ thơ, nhưng với tôi nó chứa đựng đôi điều gợi hứng. Bởi vì, tháng ngày trôi đi, có dịp tiếp cận Thánh kinh, tôi nhận ra: Phần lớn cuộc đời những người tôi tớ Chúa đều được đóng ấn bởi lời hứa thần linh “Ta ở với con” (x. St 28,15; Xh 3,12; Gr 1,8 v.v). Đàng sau lời hứa “Ta ở với con”, ấy chính là một Thiên Chúa sống động dấn thân mãnh liệt vào đời người tôi tớ để biến đổi và tạo cho họ khúc quanh cuộc đời. Lời hứa này còn là “nguồn lực thiêng thánh” đẩy dòng lịch sử thăng trầm của dân riêng vươn tới. Ngay cả khi Ít-ra-en đổ nát, không còn gì để trông mong, thì lời hứa “Ta ở với con” tiếp tục vực họ trỗi dậy và trao tặng niềm hy vọng ở bên kia những vụn vỡ (x. Is 7,14).

Tình yêu Thiên Chúa dấn bước mỗi ngày một mãnh liệt, tới độ nơi Mát-thêu, lời “Ta ở với con” trở thành một con người bằng xương thịt mà tên Ngài là Em-ma-nu-en (x. Mt 1,23; Is 7,14)1. Vượt lên trên các dòng chữ, từng trang Mát-thêu thấm đẫm dung mạo Đức Giê-su, Đấng Em-ma-nu-en. Và lời cuối cùng của Mát-thêu vẫn còn vang vọng tên Em-ma-nu-en qua lời hứa của Đấng Phục Sinh: “Này đây, Thầy ở cùng anh em mọi ngày cho đến tận thế” (Mt 28,20). Vì được ôm ấp từ đầu đến cuối bởi tên Em-ma-nu-en (x. Mt 1,23; 28,20), nên cuốn sách học về Mát-thêu có tựa đề: Tin Mừng Đấng Em-ma-nu-en.

Tìm hiểu Mát-thêu là để tới gặp gỡ một dung mạo Đức Ki-tô, Đấng Em-ma-nu-en hằng sống, nhờ đó ta kín múc được ơn giải thoát2. Huyền nhiệm của Ngài mãi trào tràn năng động, cùng lúc Ngài lại tự nguyện ẩn mình trong mỗi trang viết của Tin Mừng. Vậy nên, thiết tưởng bước đầu cần rảo qua một số nét khái quát của Mát-thêu 3.